هنوز از وقتی که زیر یک سقف رفته اند، یک سال نمیگذرد. ماجرا از یک پیامک ساده شروع میشود؛ جایی که حسین بعد از دوازده ساعت کار روزانه به منزل میرسد و با گلایههای زهرا مواجه میشود؛ گلایههایی که در ساعات پایانی روز، دختر جوان بیست وچند ساله را به کوهی از باروت مبدل میکند.
اگرچه همسرش درباره پاسخ ندادن به پیامکش توضیحات کاملی به او میدهد، زن انگار چشمها و گوش هایش بسته است و این چنین جرقه دعوا زده میشود و انتهای یک ساعت مشاجره به اینجا میرسد که مرد زنش را از منزل بیرون میکند. زن مستأصل و نگران در خیابان آواره میشود و نه روی برگشتن دارد و نه راهی برای رفتن، اما هنوز تعداد قدم هایش به ۱۴۸۰ نمیرسد که با ۱۴۸۰ مسیر زندگی اش عوض میشود.
ساعت ۱۱:۳۰ شب تلفن سفیدرنگ به صدا در میآید. به گفته مشاور شیفت شب سامانه ۱۴۸۰، عمده تماسهایی که در این ساعت شب با مرکز برقرار میشود، به اختلافات زناشویی مرتبط میشود. مشاور پشت خط آماده است. صدای گریههای زهرا از پشت تلفن به او این اخطار را میدهد که در ابتدا فقط باید شنونده خوبی باشد. آرام باش! آرام باش! نفس عمیق بکش و نفس... نفس.... زهرا در آن سوی خط آرام میشود و نفس عمیق میکشد و ماجرا را روایت میکند.
بعد از ۱۰ دقیقه صحبت، حالا نوبت به مشاور پشت خط میرسد که به عنوان آخرین راه انتخابی زهرا، مسیر درست اقدام عملی را برایش ترسیم کند؛ مسیری که به اذعان خود مشاور پشت خط، در این نوع شرایط مانند راه رفتن روی لبه تیغ است. به گفته وی، نوع گفتار و لحن کلام مشاور در این شرایط بحرانی، بسیار حساس و تأثیرگذار است. مشاور خط ۱۴۸۰ درست میگوید. حرف هایش برای زهرا مصداق پیدا میکند. طول مدت مکالمه شاید به ۲۵ دقیقه نمیرسد که زهرا آرام میشود و حالا میتواند عقلانی تصمیم بگیرد.
زهرا با یک معذرت خواهی ساده به خانه اش برمی گردد تا دوباره زندگی دو نفره را این بار با آرامش بیشتر ادامه دهد. به گفته مشاور خانواده سامانه ۱۴۸۰، زهرا و همسرش تا چندین ماه بعد از این مشاوره میتوانند همچنان تحت مشاورههای رایگان سامانه ۱۴۸۰ قرار بگیرند و زندگی مشترکشان را با انجام مشاوره رایگان سامانه بهزیستی بیمه کنند.
شماره ۱۴۸۰ یک سامانه تلفنی چهاررقمی ناآشناست که شاید در دل خود هزاران هزار آشنا را جای داده است؛ انسانهای به ظاهر غریبهای که اگر چه با هم نسبت دوستی، فامیلی و خانوادگی ندارند، تکرار و تعداد مشکلاتشان یک وجه مشترک میانشان ایجاد کرده است؛ از کودک نه سالهای که از مشکلات مادر و پدرش میگوید گرفته تا پیرمرد ۶۷ سالهای که در دهههای سالمندی زندگی خود هنوز نمیداند با همسر خود چگونه وارد گفتگو شود.
در این میان خیلی از مادر و پدرها هم برای آشنایی با چگونگی حل مشکلات دوره نوجوانی و جوانی فرزندان خود «صدای مشاوره رایگان بهزیستی» را انتخاب میکنند؛ سامانه مشاوره تلفنی رایگان که شاید برخی از ما حتی نامش را هم نشنیده باشیم، اما در شانزده ساعت از شبانه روز خدمات مشاورهای ارائه میدهد.
همه این گفتهها در حالی است که به گفته مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی، بسیاری از اقدامات درمانی و روانی برای افراد حتی تا بعد از اتمام مشاوره شان با سامانه ۱۴۸۰ ادامه دارد و افراد بدون برنامه به حال خود رها نمیشوند. مسعود فیروزی با بیان اینکه در سال گذشته بالغ بر ۱۰۲ هزار تماس موفق با خط ۱۴۸۰ برقرار شد، ادامه میدهد: علاوه بر این، ۶۸ هزار نفر هم برای دریافت مشاوره حضوری به مراکز مشاوره غیردولتی معرفی شدند. وی اظهار میکند: اکنون حدود شانزده متخصص با مدرک کارشناسی ارشد و دکتری در خط ۱۴۸۰ از ساعت ۸ صبح تا ساعت ۲۴ آماده پاسخگویی به تماسهای شهروندان در این سامانه هستند.
«با سلام، شما با صدای مشاور خراسان رضوی تماس گرفته اید. ساعت پاسخگویی از ۸ صبح تا ۱۲ شب است. مشاورهها در شش زمینه خانواده، اعتیاد، ازدواج، تربیتی، تحصیلی و بالینی انجام میشود. در صورتی که کد مشاور مورد نظر خود را دارید، عدد یک را وارد کنید. در صورت ارائه پیشنهاد و انتقاد عدد دو را وارد کنید.
تماس شما تا سه دقیقه زمان انتظار به مشاور انتخابی متصل خواهد شد.» این جملات نخستین عباراتی است که بعد از تماس تلفنی با سامانه ۱۴۸۰ به صورت تلفن گویا، برای راهنمایی فرد پشت خط پخش میشود. سه دقیقه زمان انتظار سپری میشود و به اپراتور کد ۵۲۱۵ متصل میشوم. از اپراتور میپرسم چگونه میتوانم با مشاور نوجوان ارتباط بگیرم که فرد مشاور پشت خط کد ۵۲۱۰ را معرفی میکند.
او با بیان اینکه اصول ما در مشاوره تلفنی این است که هیچ وقت مشاوره با واسطه انجام نمیدهیم، ادامه میدهد: اگر نوجوان شما به مشاوره نیاز دارد، باید خودش تماس بگیرد و پشت خط باشد. او اظهار میکند: سامانه پاسخگویی ما از ساعت ۸ صبح تا ساعت ۱۲ شب است؛ اما متأسفانه بسیاری از مردم در ساعتهای پایانی کار با خطوط مشاوره تماس میگیرند و این کار باعث میشود که گاهی زمان زیادتری را پشت خط منتظر بمانند.
او میافزاید: در روز بین ۱۰ تا ۱۵ تماس شهروندی را پاسخ میدهیم. اینکه شهروندی بعد از دریافت مشاوره مجدد کد ما را میگیرد و دوباره با ما مرتبط میشود، نشان میدهد که مشاوره ما تأثیرگذار بوده و فرد دوباره به این موضوع احساس نیاز کرده است. این مشاور تأکید میکند: سامانه حتی در ایام تعطیل، نوروز، تحویل سال و... نیز فعال است.
او با بیان اینکه مشاوران این مرکز به صورت تخصصی در حوزه کودک و نوجوان، ازدواج، مشکلات سالمندان و... مشاوره میدهند، بیان میکند: ما حتی مواردی داشته ایم که شهروندان برای موضوعاتی نظیر چگونگی مواجهه با خواستگار و چگونگی آماده کردن فرزندان برای ازدواج هم مشاوره میگیرند. مشاور کد ۵۲۱۵ اظهار میکند: به مراجعان توصیه میکنم کد مشاور مورد نظر و برنامه کاری وی را یادداشت کنند تا بتوانند همواره با مشاوره قبلی خود تماس بگیرند. مواردی داشته ایم که فردی چندین سال با ما ارتباط داشته است و این نشان میدهد که موضوع مشاوره میان مردم جا افتاده است
معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی هم به عنوان متولی اصلی نظارت بر فعالیت این سامانه میگوید: اضطراب و افسردگی بیشترین مسائل روان شناختی مطرح شده در تماسهای تلفنی با این سامانه است؛ اما غیر از این موارد، موضوعاتی از قبیل مشاوره خانواده و فرزندپروری نیز در ردههای بعدی تماسهای مردمی قرار میگیرند. هادی قیصری میافزاید: سامانه صدای مشاور با شماره چهاررقمی۱۴۸۰ در سه زمینه کلی راهنمایی، ارجاع و مشاوره در زمینههای خانواده، پیش از ازدواج، اختلافات زناشویی، روابط والد و فرزند، اعتیاد، مشاورههای تحصیلی و... فعالیت دارد.
وی با بیان اینکه انسان سالم، محور توسعه پایدار است، میگوید: گاهی به دلیل دسترسی نداشتن یک فرد به خدمات مشاوره، یک مسئله به مشکل و درنهایت به بحران تبدیل میشود. ارائه مشاوره صحیح بر نگاه فرد به زندگی بسیار تأثیرگذار خواهد بود و نقش بسزایی در ارتقای کیفیت زندگی فردی و اجتماعی ایفا میکند. اکنون ۱۹۱ مرکز مشاوره تحت نظارت بهزیستی خراسان رضوی به صورت حضوری خدمات مشاورهای و روان شناختی ارائه میکنند و در سال گذشته ۶۸ هزار نفر از خدمات مشاوره روان شناختی حضوری در بخش غیردولتی برخوردار شده اند.
وی اظهار میکند: خط ملی اعتیاد با شماره ۰۹۶۲۸ نیز یکی از خطوطی است که از سال ۱۳۸۸ به ارائه خدمات مشاوره در راستای پیشگیری، درمان و بازتوانی اعتیاد میپردازد. بیست مشاور متبحر با حداقل مدرک کارشناسی ارشد در رشتههای مرتبط از ساعت ۸ صبح تا ساعت ۲۱ پاسخگوی تماسهای برقرار شده هستند و به ارائه مشاوره تخصصی در این زمینه میپردازند.
در زندگی امروز باتوجه به فشارها و اضطرابهای متفاوتی که وجود دارد، همه مردم نیازمند خدمات مشاوره هستند و ازآنجاکه دسترسی به مراکز مشاوره حضوری ممکن است برای بعضی از افراد چالشهایی به همراه داشته باشد، خط تلفنی صدای مشاور از طرف سازمان بهزیستی، برای ارائه مشاوره رایگان فعال است. این سامانه تلفنی سازمان بهزیستی همه روزه از ساعت ۸ تا ۲۴ به صورت رایگان ارائه خدمت میکند و شما هم میتوانید از مشاورههای کارشناسان این سامانه بهره ببرید.